Enkeltje overkant oceaan – De HTC Atlantic Kite Challenge

De Atlantische Oceaan oversteken per kiteboard in een non-stop downwinder. Het klinkt onmogelijk, maar eind november 2013 was het zover. Een team van gepassioneerde kiteboarders ging het avontuur aan. In een 24/7-estafette van Europa naar Midden-Amerika op een kiteboard. Een droom werd werkelijkheid. 

Tekst: Stefan van der Kamp / Beeld: HTC One

‘Als je snel wilt gaan, ga dan alleen. Als je ver wilt gaan, ga dan samen.’ Het is een Afrikaans spreekwoord dat de kitesurfende ondernemer Max Blom als lijfspreuk heeft en Filippo van Hellenburg Hubar ter harte heeft genomen. Om de oceaan over te steken zocht Filippo namelijk naar een goed en betrouwbaar team. Er gingen aanvankelijk geruchten dat kitekanonnen Ruben Lenten en Lou Wainman mee zouden gaan, maar die konden uiteindelijk niet. Het uiteindelijke team vond hij – naast Max – in Camilla Ringvold, Eric Pequeno, Dennis Gijsbers en Ike Frans. Stuk voor stuk ambitieuze en goed getrainde kitefanaten.

Formatie van het expeditieteam

In de aanloop naar het vertrek wisselde het team nog een aantal keer van samenstelling. Via een Facebook-competitie ging het team op zoek naar de zesde kiteboarder wat zorgde voor een gezonde strijd tussen verschillende kiteboarders die veel steun van achterban kregen. Deze competitie werd gewonnen door de Amerikaan Eric Pequeno. Enkele kiteboardpro’s die mee zouden gaan haakten voortijdig af. Volgens Filippo kwam dat vaak doordat de passie om te varen ontbrak bij de rijders en het een routinematige bezigheid was geworden. Een vereiste voor elke deelnemer was om volledig stoked te zijn om het water op te gaan en een volledige toewijding aan de gezamenlijke missie om de oceaan over te kitesurfen. Niet alleen de kitesurfers speelden hier een cruciale rol in. Ook de synergie met het zeilteam moest goed zijn. Een belangrijke stap in de aanloop naar het project was het wisselen van schipper. De huidige eigenaar van het schip zou ook de schipper zijn, maar het team besloot dat de wedstrijdschipper Erik van Vuuren de man moest zijn om het team te zeilen.

Generale repetitie

In de aanloop naar de oversteek wordt een intensieve trainingsweek gehouden in Zuid-Spanje. Kiters en de bootbemanning van de Double A, zoals de catamaran heet, moeten aan elkaar wennen. De risico’s zijn te groot om ook maar iets aan het toeval over te laten. In deze week wordt hard geoefend met de bemanning om van kite te wisselen achter de boot. Dat is namelijk niet eenvoudig. Hiertoe werd een rubberboot (dinghy) achter de boot geplaatst, zodat de kiter daar de kite kan doorgeven. Deze manier van estafette-kiten wordt geperfectioneerd in een ‘kleine’ oversteek van Spanje naar de Canarische eilanden. De deelnemers leren ondertussen hun HTC One gebruiken om gebeurtenissen vast te leggen. Ook een belangrijk aspect van de reis. Daarnaast wordt de Map my Tracks-app gebruikt om vast te leggen welke lijn de rijder aan het varen is.

Alleen maar water

Voor wie een downwinder van Scheveningen naar Zandvoort al ver vindt: 40 kilometer is pindakoek vergeleken met de 6.000 kilometer die dit team voor de boeg heeft. Het vertrekpunt van de crossing is Fuerteventura. Om iets specifieker te zijn: Sotavento beach, waar René Egli zijn hotel Gorriones heeft staan. Door hier te vertrekken kan in relatief warme temperatuur (dichter bij de evenaar) gevaren worden en kunnen de rijders een wat dunner wetsuit aantrekken. De aankomstplek is gedurende het opzetten van de Challenge gewijzigd. Het eerste plan was om aan te komen op het eiland van topondernemer Richard Branson, genaamd Necker Island, ten oosten van Puerto Rico. Plotseling kwam er een aantrekkelijke uitnodiging van de Turks en Caicoseilanden. Het Blue Haven Resort wilde het team dolgraag verwelkomen. Deze eilandengroep was een stukje verder om te varen, gelegen boven de Dominicaanse Republiek, maar door het enthousiasme van de Turks en Caicos besloot het team om voor dit eiland te gaan.

Het wegvaren van Fuerteventura gebeurt na een openingsceremonie bij René Egli. Filippo van Hellenberg Hubar neemt de eerste sessie voor zijn rekening. Vanaf het vasteland krijgt het team hulp van onder andere Wouter Verbraak; een professioneel zeiler die gespecialiseerd is in tactiek en het team voorziet van accurate voorspellingen. Bij de start is de wind minimaal en het weersysteem lijkt niet de gebruikelijke patronen te volgen. Verder naar het zuiden zien de voorspellingen er gunstiger uit en het team zet koers om in dat weersysteem terecht komen. Maar al vrij snel gaat het mis. Een schroef van de motor laat los, en niet veel later ook de andere. De bemanning snapt er niks van. Zijn er kitelijnen in de schroeven terechtgekomen?

Hoewel de overkant ook kan worden bereikt door enkel op het zeil te varen, zijn de schroeven hard nodig om speciale manoeuvres uit te voeren om een kiter in nood te kunnen naderen. Zonder motor is het risico wel heel groot en het team besluit koers te zetten naar de Kaapverdische eilanden om daar een oplossing te vinden. Via de satellietverbinding wordt het team aan wal gevraagd om een oplossing. Vlak voordat het team Kaapverdië bereikt scheurt ook de gennaker nog eens. Dubbel pech, maar aan de andere kant: beter nu dan ergens midden op de oceaan. Als de Double A aankomt op Sao Vicento blijkt dat hun noodkreet zijn vruchten heeft afgeworpen. Er liggen twee nieuwe schroeven klaar en gelukkig kan de gennaker ook meteen gerepareerd worden.

’s Nachts worden angsten werkelijkheid

Na de reparaties kan de Double A weer verder. Kapitein van Vuuren koerst aan op een gunstige windstroom en vanaf nu is de oceaan het enige wat het team de komende weken om zich heen zal zien. Er is geen weg meer terug. Geen land zien maakt het team aanvankelijk nogal zenuwachtig. En dat wordt niet minder wanneer Eric Pequeno de eerste haai langs ziet zwemmen. Ook al is de kans klein dat de haai een hapje van de Amerikaan zal nemen, de schrik zit er goed in. Als de nacht invalt, wordt er gewoon gekitesurft. En ook dat is best onwennig. Overdag is het al lastig om van rijder te wisselen, ’s nachts blijkt dit bij gebrek aan licht en oriëntatie een tandje ingewikkelder te zijn.

Hoe lastig het is om ’s nachts in de rubberen boot achter de catamaran tussen twee personen te wisselen blijkt als haaienspotter Eric tijdens de wissel onder de boot terecht komt. Er is even paniek als Eric niet meer te zien is. Als hij seconden later weer boven komt is iedereen opgelucht, maar de schrik zit er weer goed in. De rest van het team blijft niet gespaard van ongelukken tijdens de wissel. Zo komt Dennis Gijsbers nog een keer vast te zitten onder de dinghy. Hij is voor zeven lange seconden helemaal uit beeld. Max Blom krijgt een board tegen zijn hoofd en met zijn bebloede hoofd lijkt het alsof hij uit de film Rambo komt gestapt. Gelukkig is de bron van het bloed een ongevaarlijke snee.

Zeeleven

Door middel van speciale verlichting in de kite en op het harnas wordt de zichtbaarheid ’s nachts verhoogd. De zichtbaarheid wordt echter een stuk kleiner wanneer je je kite verliest. Dat gebeurt Camilla die haar kite midden in de nacht crasht en haar release moet trekken. De communicatiekanalen werken op dat moment ook nog eens niet. Puur op zicht moet Camilla in het donker worden gevonden. De schipper laat zijn waarde wederom zien als ze even later veilig uit het water wordt gehaald.

En dan zijn er nog de vliegende vissen waar het team aan moet wennen. De vliegende vis is een bijzonder schepsel dat met 60 kilometer per uur over het water kan scheren en daarbij al vliegende afstanden tot 50 meter aflegt. Dat kan doordat deze vis grote borstvinnen heeft die het als vleugels gebruikt. Op deze manier ontsnapt het aan roofvissen. Als zo’n school vliegvissen bedreigd wordt, schieten ze ineens uit het water. Als je daar toevallig aan het kitesurfen bent, kan dat voelen alsof je wordt aangevallen. Zeker ’s nachts is het een hele ervaring als je links en rechts vissen langs hoort zoeven. Filippo voelt zich soms net in het spelletje Fruit Ninja dat hij normaal op zijn telefoon speelt, waarbij je fruit dat langs komt vliegen met een zwaard door midden moet snijden. Veel van de vissen belanden ook (gewond) aan boord van het schip. Dat wordt niet altijd meteen opgemerkt, waardoor er lootjes worden getrokken over wie de rottende vis later van boord mag gooien.

Na de opsomming van moeilijkheden en rotte vis zou je de mooie momenten bijna vergeten. De rijders blijken allemaal namelijk intens te genieten van de meditatieve kitesessies midden op de oceaan. ‘Vooral de momenten dat de dag het wint van de nacht zijn fantastisch’, vertelt Filippo. ‘Dan verruilt plots de donkerte van de nacht zich voor de kleurrijke zonsopkomst en zie je de oceaan om je heen als schilderpalet met ontelbare kleuren. Of die momenten dat de dolfijnen mee varen. Ook dat is intens genieten. Nou ja, als je eenmaal hebt vastgesteld dat het geen haaien zijn tenminste.’

Land in zicht

De grote climax is natuurlijk het zien van het eerste stukje land aan de horizon. Na dagen, nee… weken lang alleen maar water te zien is de opwinding enorm. Wat voor velen een haast onmogelijke expeditie leek, wordt nu dan echt werkelijkheid. De Double A nadert de noordkant van het eiland. Er is al een afspraak gemaakt met een andere boot die extra kitespullen zou brengen om allemaal gelijktijdig naar de kant te kunnen varen. Het team is benieuwd of die afspraak inderdaad wordt nageleefd. Zoals afgesproken verschijnt de boot op het juiste moment. Achter de boot met extra kites, vaart er nog een. Tot vreugde van het team zitten daar familieleden van de rijders op. Er wordt keihard geschreeuwd en gelachen.

Iedereen is stoked om de laatste kilometers –aangemoedigd door eigen familie – naar het strand toe te kiten. Aan de horizon zien de rijders nu ook kites verschijnen. Als Camilla, Dennis, Max, Filippo, Ike en Eric op het water staan komt een groep lokale kitesurfers aangevaren om het team te verwelkomen. Samen varen ze naar de kant toe.

Vlakbij de kant gaan de rijders aan boord van het schip met hun geliefden. Ook bij de stoere mannen vloeien wat tranen. Iets verder, op het strand, blijken de gouverneur en premier van deze bijzondere eilandengroep –  en daarachter een horde cameraploegen en fotografen – het team op te wachten. De oversteek krijgt de aandacht die het verdient.

Gedurende 6.000 kilometer en 27 dagen, heeft het team zonsondergangen nagejaagd door overdag te kitesurfen en ’s nachts te kitesurfen. Na weken onderdeel van oceaan te zijn geweest, moeten ze nu weer wennen aan vaste grond onder de voeten. Hoe dat precies voelt, is maar voor weinig stervelingen bekend. Voor deze kitesurfers is zojuist een droom werkelijkheid geworden.

Custom reddingsvesten en wetsuits van Mystic

Mystic heeft een custom reddingsvest gemaakt waar de rijders mee varen. Dit vest is voorzien van alle benodigdheden: VHF-zender om schepen in geval van nood te vertellen dat er een persoon in het water drijft, licht, een camelbag met water om te drinken, een Personal Locator Beacon waarmee een SOS-signaal uitgezonden kan worden, ruimte voor energierepen, een flair (fakkel) en het vermogen om te drijven in geval van nood. Naast het vest had elke rijder een op maat gemaakt wetsuit, in een eigen kleur.

Slingshot Rally als downwindkite

Voor een tocht over de oceaan heb je alle mogelijke kitematen nodig. De rijders zijn dan ook wat blij als Slingshot besluit de Challenge te ondersteunen met een dubbele quiver aan Slingshot Rally’s. Van elke maat waren er twee kites: een 6, 7, 8, 9, 10, 12, 14 en 17 meter. Zo zou er bij materiaalpech altijd een vervangende kite aan boord zijn. De Slingshot Rally heeft een laag aspect ratio en werkt uitstekend als downwindkite door de korte reactietijd, snelle krachtlevering tijdens het insturen en goede positie in het windvenster.

KADER: Het team

Max Blom is medeoprichter van het merk Mystic en werkt daar als Marketing & Sales directeur. Hij is al tien jaar werkzaam in de kitesport en staat nog steeds met passie en plezier op het water. Van Ruben Lenten hoorde Max van het plan van de oversteek en hij werd meteen enthousiast.

Camilla Ringvold groeide op in het outdoor-minded Noorwegen en ontwikkelde een passie voor wind en sneeuw. Ze doet aan verschillende kitecompetities en gooit hoge ogen op zowel water als sneeuw-georiënteerde wedstrijden. Naast haar competitiedrang bezit ze ook een van de grootste kiteshops van Noorwegen. Voor Camilla is de challenge een manier om haar horizon te verbreden. Haar voorbereiding bestond uit lange afstanden snowkiten in de buurt van de poolcirkel en racen rond de Noorse fjorden.

Eric Pequeno is geboren en getogen in Michigan. Hij houdt van alle soorten boardsports: skateboarden, snowboarden, wakeboarden, suppen en is sinds 2008 ook absoluut gepassioneerd over kitesurfen op de Great Lakes. Hij grijpt elke kans aan om op het water te staan.

Dennis Gijsbers is in de kiteboardscene vooral bekend vanwege zijn prestaties op het land. Na enkele succesvolle jaren als kitebuggyer heeft hij zijn playground gewijzigd van het land naar het water. Als kitebuggyer werd hij twee keer Nederlands kampioen en wist hij een wereldrecord te vestigen door het afleggen van 1050 kilometer in 24 uur. Tegenwoordig is Dennis volledig gefocust op het golfrijden met een vlieger.

Ike Frans is het archetype van de waterman. Hij windsurft, kitesurft, SUPt, en doet dit allemaal op hoog niveau. In het suppen werd hij in 2012 en 2013 Nederlands Kampioen op de lange afstand. Kitesurfen doet hij al meer dan 13 jaar en de HTC Atlantic Kite Challenge is weer een nieuwe stap in zijn carrière op het water.

Filippo van Hellenburg Hubar, de geestelijk vader van de HTC Atlantic Kite Challenge, studeerde af aan de TU Delft als Aerospace Engineer en begon een carrière in Strategy Consulting waarin hij veel ervaring op deed als project manager. De combinatie van zijn passie als kitesurfer en ervaring met project management brachten de Challenge tot leven. Hij is de oprichter van Enable Passion. Filippo wil hiermee mensen faciliteren om hun passie na te leven en inspireren hun dromen na te jagen. In HTC vond Filippo een partner die de passie van de crew herkent en graag aan boord stapt van dit ambitieuze project. Het eerste wapenfeit is de HTC Atlantic Kite Challenge.

De kiteboarders worden tijdens de tocht bijgestaan door een catamaran. De kapitein van het schip is Erik van Vuuren. Hij won in zijn vroege jaren met het Nederlands zeilteam de befaamde Admirals Cup en ook wist hij derde te worden in de Global Ocean Race. Voor de medische hulp is Sophie Cohen mee aan board. Ze is kitesurf-enthousiasteling, dokter en zeiler. Bram de Vos is mee als HTC Reporter en heeft als zeiler al ervaring met het oversteken van de Atlantische Oceaan. Arne Østbye is als eigenaar van het schip mee. En als laatste is cameravrouw Esther mee aan boord om het geheel te filmen voor RTL.